Bir borç para karşılığında size ait olan ev, arsa vb. gibi taşınmazları karşı tarafa rehin verme işlemi sırasında imzalanan sözleşmeye kısaca ipotek denir. İpotekler ödenmesi taahhüt edilen bir borç karşılığında konulur ve ödenmeyen borçlar karşısında alacaklı olan tarafa ipotekli taşınmazı paraya çevirerek borcunu karşılaması hakkını sağlar. Borcun zamanında ödendiği durumda ipotek otomatik olarak kalkar.
Bir taşınmaza ipotek konulabilmesi için belli başlı kurallar söz konusudur. Bunları şöyle sıralayabiliriz;
- İpotek alacaklısı, taşınmazın sahibi ile tapu dairesine birlikte başvurmalıdır
- Söz konusu gayrimenkul tapu kaydına sahip olmalıdır
- İpotek tesisi Tapu Sicil Müdürlüğü’nde gerçekleştirilmelidir
- Taşınmaz malın ve alacak tutarının tespit edilmesi gerekmektedir
İpotek Nasıl Yapılır?
İpotek sistemi ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir ancak sistem hemen hemen her yerde aynı özelliklere sahiptir. İpotek sisteminin aşamaları borç veren, borçlu ve diğer olmak üzere 3 adımdan meydana gelir. İpotek sistemi, eşya hukuku kapsamında yer alan Medeni Kanun’un 881-897. Maddelerine göre düzenlenir.
Ev Satın Alırken İpotek Nasıl Yapılır?
Bir konut satın aldığınızda borcunuzu da vade süresi sonlanana dek bitirmek için söz vermiş olursunuz. Bu anlaşma sonrası banka, ev almanız için verdiği para karşılığında evinize ipotek koyar, yani bir nevi evinizi rehin alır. Ödemelerinizi aksattığınızda bankanın da rehin aldığı evinizi satarak borcunuza karşılık gelen tutarı tahsil etme hakkı mevcuttur. Banka kredisi ödenmediği takdirde evle ilgili tüm işlemleri yapma yetkisi bankaya aittir.
İpotek Nasıl Kaldırılır?
İpotek kaldırma işlemi birkaç adımdan oluşan bir işlemdir. Bu işlemleri adımlar halinde şöyle sıralayabiliriz;
- İpotek kaldırma işlemi için gereken ilk şey, ipoteğe sebep olan borcun kapatılmasıdır.
- Mülkün borcu ödendikten sonra hazırlanan ipotek fek yazısı ile Tapu Sicil Müdürlüğü’ne başvurulmalıdır.
- Tapu Sicil Müdürlüğü fek yazısını aldıktan sonra aksi bir durum söz konusu değilse genel olarak 2 hafta içinde konulmuş olan ipoteği kaldırır.
Olası bazı aksaklıklar nedeniyle ipoteğin kaldırılma işlemi uzayabilir. Böyle bir durumda konu yargıya taşınır ve dava açılarak mülke ait tapu belgesindeki ipoteğin kaldırılması istenir.
İpotek Fek Yazısı Nedir?
İpotek fek yazısı borç yapılarak alınmış olan mülkün borcunun tamamının ödendiğini ifade eden ve ipoteğin kaldırılmasında bir sakınca olmadığını belirten yazıdır. Bu yazı Tapu Sicil Müdürlüğü’ne ulaştıktan sonra genellikle 2 hafta içerisinde söz konusu ipotek son bulur.
İpotek Masrafları Ne Kadardır?
İpotek işlemi yapılırken ipotek meblağının binde 4,55’i oranında tapu harcı binde 9,48’i oranında da damga vergisi alınır. Buna ek olarak döner sermaye ücreti de tahsil edilir. Bazı ipotek türleri tapu harcı ve damga vergisinden muaf tutulur. Muaf olan bu ipotekler, zirai krediler, esnaf kredileri ve finansal kiralama nedeniyle tesis edilecek ipotekler olarak sıralanır. Bunlara ek olarak bankalar, esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri, yurtdışı kredi kuruluşları ile uluslararası kurumlarca kullandırılan kredilerle ilgili teminat gösterilen gayrimenkul ipotekleri de tapu harcı ve damga vergisinden muaftır.
Gayrimenkul Üzerinde İpotek Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Alınacak olan bir gayrimenkulün üzerinde ipotek olup olmadığını sorgulamak oldukça önemlidir. Gayrimenkulün yeni sahibi bu bilgiyi internet yoluyla ya da ilgili belediyelere ve tapu müdürlüklerine giderek kolayca edinebilir. İnternet üzerinden sorgulama işlemi ise devlet uygulaması ile gerçekleştirilebilmektedir ancak üçüncü şahısların tapu üzerindeki borç ve ipotek bilgisini öğrenmesi imkansızdır. Bundan dolayı mülkün sahibinden ilgili mülk hakkında “borcu yoktur” ifadesi bulunan belgelerin talep edilmesi gerekmektedir.